28 Οκτωβρίου 2022
Αγαπητοί κύριοι,
Πήγα χθες με τον 9χρονο γιο μου να επισκεφτώ τα μοναστήρια των Μετεώρων, υπόσχοντάς του ένα εντυπωσιακό φυσικό περιβάλλον αλλά και ένα ιερό μέρος για τα αρχαία μοναστήρια του.
Είμαι Ιταλός υπήκοος (άρα Καθολικός) που έχω ζήσει στην Ελλάδα για πάνω από δέκα χρόνια. Έχω επισκεφτεί πολλούς ιερούς τόπους στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και άλλες χώρες, κάποιες εμπειρίες ήταν πολύ πνευματικές, άλλες δυστυχώς πολύ εμπορικές. Γνωρίζω πολύ καλά τους πολιτικούς και οικονομικούς μηχανισμούς που βλέπουν τους ιερούς μας τόπους του Χριστιανισμού να υποβαθμίζονται σε μνημεία, μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους ανοιχτούς στον μαζικό τουρισμό, αλλά αυτό που είδα με τα μάτια μου χθες στα Μετέωρα ήταν εξαιρετικό και ντροπιαστικό.
Φτάνοντας στην Αγία Τριάδα, στο πεζοδρόμιο πρόσβασης στο μοναστήρι, υπήρχαν δύο οικογένειες που έκαναν πικνίκ – εντάξει, ίσως τα παιδιά πεινούσαν πολύ και δεν μπορούσαν να επιστρέψουν στα αυτοκίνητά τους… Δεν είναι μεγάλη υπόθεση.
Έξω από την τουαλέτα του μοναστηριού (που παρεμπιπτόντως ήταν δωρεάν παλιά), μια μητέρα προτίμησε να ουρήσει η 3-4χρονη κόρη της στους παρακείμενους θάμνους – εντάξει, ακόμη παιδιά, ελάτε, ίσως η τουαλέτα δεν ήταν πεντακάθαρη…
Λίγα μέτρα από την τουαλέτα, σε έναν βράχο στον περίβολο του μοναστηριού, άλλες οικογένειες είχαν θελήσει να απελευθερώσουν τα παιδιά τους και να τα αφήσουν να σκαρφαλώσουν ουρλιάζοντας – εντάξει, πάλι παιδιά, χρειάζεται υπομονή με τα παιδιά… Ωστόσο, ήταν επίσης επικίνδυνο, καθώς κάποιο
έπεφτε και χτυπούσε, τότε μάλλον η προστατευτικοί μαμά και μπαμπάς θα έκαναν μήνυση στο μοναστήρι, επειδή δεν έβαλαν τον βράχο με ασφάλεια… και θα είχαν κερδίσει αυτή την εποχή.Αλλά στο τέλος, πέρα από την αγένεια των κακομαθημένων παιδιών, στο πεζοδρόμιο της πρόσβασης στο μοναστήρι πάλι, ήταν δύο ενήλικες άνδρες που ουρούσαν στην άκρη του μονοπατιού, ενώ όλοι περνούσαν χωρίς να λένε τίποτε. Μόνο εγώ τους επέπληξα, αλλά βρισκόμενος μόνος με τον γιο μου, δεν τους προσέβαλα όπως θα ήθελα, για να αποφύγω τη σωματική αντιπαράθεση. Δεν θα ήταν η πρώτη φορά που η βία ξεσπά από επίπληξη ηλιθίων.
Δεδομένου ότι χθες ήταν εθνική εορτή, σίγουρα δεν περίμενα να βρω ερημικά μοναστήρια, αλλά αυτού του είδους ο τουρισμός είναι εξευτελιστικός, χωρίς κίνητρα και μάλιστα βεβηλωτικός. Εάν πρέπει να υπάρχει ένας κοσμικός τουρισμός αδιάφορος για την ιερότητα των ιερών τόπων, τουλάχιστον πρέπει να περιοριστεί και να ελεγχθεί, για να αποφευχθούν συμπεριφορές που οι άνθρωποι δεν θα επέτρεπαν να διατηρήσουν ούτε στις χώρες καταγωγής τους (μερικά από τα προαναφερθέντα επεισόδια οφείλονταν σε Έλληνες, άλλα σε ξένους) ή σε άλλους δημόσιους χώρους.
Βρισκόμαστε πλέον στον παροξυσμό ότι μια παιδική χαρά, η Disneyland ή τα McDonald’s είναι πιο περιποιημένα και σεβαστά από ένα μοναστήρι. Τα συμπεράσματά μου τα βγάζω εύκολα, όσο για σας δεν ξέρω. Αλλά, αν δεν λάβετε μέτρα περιορισμού, κανείς δεν θα το κάνει για εσάς.
Με εκτίμηση,
Gian Maria Turi
Η επιστολή στα Αγγλικά
Fear and loathing in Meteora (October 28, 2022)
Dear Sirs,
I went yesterday with my 9ys old son to visit the Meteora monasteries, promising him a spectacular natural environment but also a sacred place for its ancient monasteries.
I am an Italian citizen (therefore a Catholic) who has lived in Greece for over ten years. I have visited many holy places in Greece, Italy, Spain, Israel, Egypt and other countries, some experiences were very spiritual, others unfortunately way too commercial. I know very well the political and economic mechanisms that see our sacred places of Christianity reduced to monuments, museums and archaeological sites open to mass tourism, but what I saw with my own eyes yesterday in Meteora was exceptional and shameful.
Arriving at Agia Triada, on the access pavement to the monastery, there were two families having a picnic – ok, maybe children were starving and couldn’t make it back to their cars… No big deal.
Outside the toilet of the monastery (which by the way was free at the time), one mother preferred to have her 3-4 year old daughter urinate in the adjacent bushes – ok, still children, come on, perhaps the toilet wasn’t spotless…
A few meters from the toilet, on a rock in the monastery’s precinct, other families had seen fit to unleash their children and let them climb screaming – ok ok, children again, one needs to be patient with kids… However it was also dangerous, if some of them had fallen and got hurt, then probably the caring mom and dad would sue the monastery for not having put the rock in safety… and they had won in this times.
But in the end, now out of the rudeness of bad mannered children, on the pavement of access to the monastery again, there were two adult males who were pissing on the side of the path, while everyone was passing by saying nothing. Only I scolded them, but finding myself alone and in the company of my son, I did not insult them as I would have liked to, in order to avoid physical confrontation. It wouldn’t be the first time that violence erupts from scolding idiots.
Since yesterday was a national holiday, I certainly did not expect to find deserted monasteries, but this type of tourism is demeaning, unmotivated and even desecrating. If there must be a secular tourism indifferent to the sacredness of the holy places, at the very least it should be limited and controlled, to avoid behaviours that people would not allow themselves to keep either in their countries of origin (some of the aforementioned episodes were due to Greeks, others to foreigners) or in other public spaces.
We are now at the paroxysm that a playground, Disneyland or McDonald’s are more cared and respected than a monastery. I draw my own conclusions easily, as for you, I don’t know. But if you don’t take any containment measures, no one will do it for you.
Sincerely,
Gian Maria Turi
