Δευτέρα 6 Νοεμβρίου 2017

Το δύσκολο σταυροδρόμι

Αλέξης Παπαχελάς  
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ 
Δ​​εν είναι εύκολο να κάνεις αντιπολίτευση σε αυτή την κυβέρνηση. Οχι ότι δεν δίνει δεκάδες ευκαιρίες, αλλά ακολουθεί πιστά ένα νέο δόγμα, που θα μπορούσαμε να περιγράψουμε ως «ό,τι να ’ναι»... Τη μια στιγμή κλείνει το μάτι στους χούλιγκαν της βίας, δείχνοντάς τους μέχρι πού μπορούν να φτάσουν χωρίς συνέπειες. Την άλλη, δίνει το πράσινο φως για ενέργειες που καθησυχάζουν προσωρινά όσους ανησυχούν για θέματα νόμου και τάξης. Είναι μια κυβέρνηση μνημονιακή, που ευαγγελίζεται κάθε τόσο το ξήλωμα του μνημονίου με την πρώτη ευκαιρία. Ο σκληρός της πυρήνας είναι εναντίον της Εκκλησίας, του στρατού και κάθε άλλου παραδοσιακού θεσμού. Ταυτόχρονα όμως χρησιμοποιεί, χωρίς κανέναν ενδοιασμό, σύμβολα και θεσμούς και –για πρώτη φορά από το 1974– έχει φέρει τις ένοπλες δυνάμεις στο προσκήνιο της δημόσιας ζωής με έντονα συμβολικό τρόπο.

Δεν υπάρχει ιδεολογία εδώ, πυξίδα ή ραχοκοκαλιά. Αν αυτή την εβδομάδα βολεύει να «φαγωθεί» ο Φίλης για να ικανοποιηθεί η Εκκλησία, καλώς. Αν βολεύει την επομένη να ψηφισθεί κάτι που θα ικανοποιήσει τους δικαιωματιστές και θα στενοχωρήσει την Εκκλησία, πάλι καλώς. Από το γαρίφαλο στο Σκοπευτήριο στον Λευκό Οίκο του Τραμπ ήταν... ένα τσιγάρο δρόμος.
Η αντιπολίτευση πέφτει ενίοτε στην παγίδα να κατηγορεί την κυβέρνηση για τις κωλοτούμπες της. Δεν υπολογίζει πως η κοινωνία είναι κουρασμένη και ζαλισμένη. Γίνονται απίθανα πράγματα σε αυτήν τη χώρα, πραγματικά εξοργιστικά που σε άλλες περιόδους θα είχαν ξεσηκώσει τα πλήθη. Η κριτική του τύπου «μα εσείς δεν λέγατε να φύγουν οι βάσεις;» δεν πιάνει. Οι μόνοι που θυμώνουν με τη συνεχή ιδεολογική μετάλλαξη του κ. Τσίπρα είναι εκείνοι που τον εγκατέλειψαν το καλοκαίρι του 2015 και μερικοί που τους ακολουθούν τώρα.
Η κυβέρνηση έχει και ένα ακόμη πλεονέκτημα, που καμία αστική πολιτική δύναμη δεν μπορεί εύκολα να αποκτήσει. Eίναι αδίστακτη στο πόσο χαμηλά μπορεί να φτάσει και πόσο σκληρά να χτυπήσει τον αντίπαλο. Δεν έχει καμία από τις αναστολές που έχουν οι συστημικοί παίκτες του πολιτικού παιχνιδιού.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Μάλλον τίποτα στο τέλος της ημέρας, γιατί ο πολιτικός κύκλος θα κλείσει και η φθορά θα είναι αμείλικτη για τον κ. Τσίπρα.
Δημιουργείται όμως ένας ασύλληπτος κυνισμός στην ελληνική κοινωνία, που προκαλεί ζημιά. Ελλοχεύει ο κίνδυνος να αποδεχόμαστε τα πάντα από εδώ και πέρα, τις κωλοτούμπες, τις μεταλλάξεις χωρίς τέλος, τα χτυπήματα κάτω από τη μέση σαν αναπόσπαστα κομμάτια του πολιτικού μας πολιτισμού. Δεν αφήνεται κανένα περιθώριο για οράματα, καθαρό και ειλικρινή λόγο.
Η αντιπολίτευση θα βρεθεί μπροστά στο δίλημμα πώς παίζει μπάλα σε ένα τόσο βραχώδες και λασπωμένο ταυτόχρονα γήπεδο. Οι μισοί θα την καλέσουν να παίξει πιο βρώμικα, πιο «χαμηλά», πιο άγρια και επιθετικά. Οι υπόλοιποι να δείχνει με αυτοπεποίθηση και ηρεμία ότι υπάρχει και άλλος δρόμος. Δύσκολο σταυροδρόμι. Mακάρι να επιλέξει το δεύτερο, διότι αυτό έχει ανάγκη η κοινωνία για να ξεφύγει από το τέλμα.